Peacebuilding in Jerusalem through Academic Project-based Learning
קורסים מתוכננים לשנת הלימודים תשפ"ג - مساقات التي مقررة لسنة التعليم 2022-2023:
סמסטר ב' - لفصل الدراسي الثاني :
יזמות אמפקט בירושלים: יצירת מרחב בר קיימא (55980) - ד"ר דן מרום, עו"ד ד"ר סאמי ארשיד - ימי ראשון 18:30-22:15 [משוייך לחוג למנהל עסקים]
קורס ״יזמות אימפקט בירושלים – יצירת מרחב בר-קיימא״ מתמקד בתהליך היזמי, ומעניק כלים פרקטיים, השראה רלבנטית ומתרגל יכולות עבודה בצוות. כל אלו מתבצעים תוך עבודה משותפת על הנבטה של מיזמי אימפקט, המכוונים ליצירת שינוי חיובי מקומי. במסגרת הקורס קבוצות של סטודנטים עובדות יחדיו, ע״פ המתודולוגיות המובילות בעולם היזמות, ומתנסות בצורה מעשית בתהליך יזמי מרתק. מתחילים ברעיונאות רחבה, ממשיכים בגיבוש צוותים וחלוקת תפקידים, החלטה על שווקים ומודלי פעולה, דרך ראיונות ויציאה לשטח, וכלה בהצגת תכנית מגובשת למיזם בר-קיימא. כל זאת במסגרת אקדמית תומכת, בליווי מקצועי הדוק ותוך התנסות ייחודית בהובלת מיזם אימפקט מרעיון ראשוני לקונספט קונקרטי.
مبادرات مؤثره في مدينة القدس -بناء الحيز المستدام (55980) – د. دان ماروم، المحامي د. سامي ارشيد, أيام الأحد - أيام الأحد الساعة 22:00-18:30
المساق "ريادة الأعمال المؤثرة في القدس - خلق مساحات مستدامة" - على السيرورة الريادية، ويوفر أدوات عملية وإلهامًا وتدريبًا على العمل الجماعي. يتم تحقيق ذلك أثناء العمل معًا على زراعة ورعاية مبادرات مؤثرة، والتي تسمو إلى إحداث تغييرات إيجابية محلية. كجزء من المساق،سيعمل الطلاب ضمن مجموعات ووفقًا للمنهجيات والأساليب الرائدة في عالم ريادة الأعمال، ويختبرون سيرورة ريادة الأعمال بطريقة عملية. نبدأ بتفاكر ومفاهيم واسعة ونستمر في تشكيل الطواقم وتوزيع الأدوار واتخاذ القرارات بشأن السوق ونموذج العمل، وذلك من خلال المقابلات والخروج إلى الميدان، وننتهي بصياغة خطة لمشروع مستدام. كل هذا في إطار أكاديمي داعم و توجيه مهني مؤتمن وخبرة مميزة في قيادة مبادرات مؤثرة من ممجرة فكرة إلى واقع ملموس.
צדק וכבוד במרחב הציבורי: עיון מחודש בשמות מקומות בירושלים בראיה תרבותית, היסטורית, דתית ופוליטי (62957) - ד"ר לימור יהודה, ד"ר אינאס דיב – ימי שלישי 12:30-16:15 [משוייך לפקולטה למשפטים]
קורס זה יתמקד בשמותיהם של מקומות ציבוריים בירושלים על מנת לחקור מדיניות ופרקטיקות של צדק ושל חוסר צדק. שמות מקומות כגון שמותיהם של הרחובות, היישובים, הבניינים הציבוריים, תחנות הרכבת ופארקים — הם חלק מהמובן מאליו שסביבנו, אבל שמות גם טומנים בחובם מטען היסטורי, תרבותי, דתי ופוליטי, המעניק במודע ושלא במודע, הכרה וכבוד ציבורי לאנשים, לקבוצות אוכלוסייה (לפי מגדר, לאום, מעמד כלכלי, מוצא אתני, דתי וכיוצ׳), לתרבויות או לסיפורים היסטוריים מסוימים. בפועל, חברות ויחידות חברתיות שונות (כגון מדינה, רשות מקומית או אוניברסיטה) משתמשות במתן שם למקומות (שִׁיּוּם) כדרך מרכזית למתן כבוד והוקרה. בשל כך, ולא במקרה, הפעולה השגרתית לכאורה של שִׁיּוּם מקומות ציבוריים עשויה לעורר מתח ומחלוקת.
במסגרת הקורס הסטודנטים יתוודעו לתפקיד שיש לשִׁיּוּם במרחב הציבורי, דרך התבוננות רב-תחומית וחווייתית בשמות ובמתן שמות לרחובות ומקומות במרחב העירוני של ירושלים. הקורס יתמקד בשאלות כגון: מדוע Queen Mary Street הפך לרחוב שלומציון המלכה, ואילו קינג ג'ורג נשאר המלך ג'ורג'? איך צריך לשיים את ככר החתולות ב-2021? כיצד בוחרים את השמות של תחנות הרכבת הקלה? מדוע שמות הרחובות במזרח ירושלים הם מספרים או בכלל נעדרי שם? ואילו שמות, אם בכלל, מופיעים באפליקציות התמצאות כגון waze ו-google maps?
תהליך הלמידה בקורס יהיה דרך התנסות ולמידה חווייתית בגישה שמבוססת פרויקטים- למ"פ או PBL- Project Based Learning שבה הסטודנטים יובילו תהליך למידה עצמי, ייצרו ויפתחו ידע חדש ויהיו שותפים בקביעת הקריטריונים להערכה. צוותי סטודנטים יעבדו בקבוצות ויחקרו את השמות הקיימים ואת פרקטיקות השיום הנהוגות כיום, ויפתחו פרויקטים שמטרתם לקדם התהוות של פרקטיקה טובה של שִׁיּוּם וייצוג שמות במרחב הציבורי של ירושלים. הקורס מסתיים ביום פתוח מול קהל ואורחים שבו כל קבוצה תשתף בדרך מעניינת ויצירתית את התוצר הסופי.
التراث الثقافي بين المحلي والعالمي: الجوانب القانونية والاجتماعية والسياسية (62827) بروفيسور تومر برودي، د.ايناس ديب - ايام الثلاثاء الساعة 14:15-10:30
في هذه المساق سوف نستكشف ونتعرف على تعقيدات موضوع الإرث الثقافي والتقاطعات العديدة التي تربطه بمسائل القانون والعدالة والمجتمع والاقتصاد والسياسة، مع التركيز على مدينة القدس ومحيطها. السؤال العام الموجه للمساق سيكون "الموروث الثقافي - لمن هو أصلاً؟"
القدس مشبعة جدًا بالموروثات الثقافية سواء كانت موروثات ثقافية "ملموسة" - مواقع ومبانٍ ومناظر طبيعية- ؛ وبين موروثات ثقافية "غير ملموسة" - عادات وتقاليد وفنون وطقوس. الموروثات تتوافق مع جميع الأسئلة في المساق. الأمثلة التي يمكننا الانخراط ببعدها الثقافي الملموس هي: ما هي الآثار المترتبة على الاعتراف الدولي بـ "مدينة القدس القديمة وأسوارها" كموقع للتراث الثقافي العالمي والاعتراف المبدئي بقرية لفتا الفلسطينية التاريخية بنفس الطريقة؟ وماذا عن بعض المواقع مثل المساجد والكنائس والمعابد اليهودية القديمة مثل "كنيس الخربة" الذين ينالون جهودا في الترميم؟ أما في البُعد الثقافي الغير ملموس: هل ترتيبات "الوضع الراهن" بين الأديان في القدس يعتبر موروثًا ثقافيًا؟ هل "البيجليه المقدسية" للإفطار هي مخبوزات مملحة أم كعك؟ وهل هو مقدسي؟
أسلوب التعليم في المساق سيكون من خلال التعلم والتجربة في نهج "التعلم القائم على المشروع" - PBL- Project Based Learning، حيث أن الطلاب بالإضافة إلى اكتساب قواعد المعرفة في المحاضرات النظرية التفاعلية سيقودون سيرورة التعليم والتعلم الذاتي في مجموعات عمل صغيرة (2-3 طلاب في كل مجموعة) ، بالإضافة إلى تشكيل وتطوير معارف جديدة حول القضايا التي سيحددونها ، استعدادًا لبدء مقترحات لمبادرات قد تؤثر على الواقع في القدس ومحيطها حول مواضيع تم طرحها في المساق.
סמסטר א' - الفصل الدراسي الأول :
ירושלים של מטה: עבודה שקופה בעיר (62686) - ד"ר עינת אלבין, ד"ר אינאס דיב - ימי שני 14:30-18:15 [משוייך לפקולטה למשפטים]
"עבודה שקופה" הנו מונח המצוי בספרות המחקרית - הסוציולוגית, כלכלית, מגדרית ומשפטית – המתייחס לעבודה שאינה מוכרת מבחינה חברתית וכלכלית או שאינה מוסדרת בצורה מספקת על ידי המשפט, כך שמי שמבצעות ומבצעים אותה חווים הפליה, פגיעה כלכלית, היעדר ביטחון תעסוקתי, מחסור בהגנה משפטית ועוד. במסגרת הקורס, נכיר את המחקר העוסק בעבודה שקופה, את התיאוריות השונות המגדירות מונח זה, ואת האתגרים האמורים, וזאת מנקודת מבט אינטרדיסציפלינרית המביאה מקורות ממגוון תחומי הידע שעוסקים בנושא. חלק מרכזי מהקורס יהיה של מפגשים עם עובדות ועובדים שקופים ברחבי העיר ירושלים. אלה כוללים: רוכלים בעיר העתיקה, ילדים שמוכרים את מרכולתם בצמתי העיר, עובדים עם מוגבלות במפעל מוגן, עובדות חרדיות המועסקות בהפרדה בחברות היי-טק, עובדות סיעודיות זרות, ועובדי ועובדות הניקיון באוניברסיטה שלנו.
القدس المقّر الرئيسي: العمالة الغير مرئية في المدينة (62686) - د. عينات البين، د. إيناس ديب - أيام الاثنين من 18:15 حتى 20:00 مساءً (تابع لكلية الحقوق)
"العمالة الغير مرئية "Workers Invisible" هو مصطلح موجود في الأدبيات البحثية - الاجتماعية والاقتصادية والجندرية والقانونية - التي تشير إلى العمل الغير معترف به من وجهة نظر اجتماعية واقتصادية أو الذي لا ينظمه القانون بشكل كافٍ، بحيث أن من يعملون بها يعانون من التمييز والضرر الاقتصادي وانعدام الأمن الوظيفي وغياب الحماية القانونية وغيرها. كجزء من المساق، سنتعرف على البحث الذي يتناول موضوع العمالة الغير مرئية، وعلى النظريات المختلفة التي تحدد هذا المصطلح والتحديات التي تم ذكرها من منظور متعدد التخصصات، والذي سيأتي إلينا بمصادر مختلفة في المجالات المعرفية التي تتعامل مع الموضوع. جزء أساسي من المساق سيكون لقاءات مع عاملين وعاملات يتسمون بالشفافية في أنحاء مدينة القدس. ومن بين هؤلاء: الباعة المتجولون في البلدة القديمة، والأطفال الذين يبيعون بضاعتهم عند التقاطعات، وذوي الاحتياجات الخاصة العاملين/ات في مصنع محمي، والنساء الحريديات اللاتي يعملن بشكل منعزل في شركات الهايتك، والممرضين الأجانب، وعمال وعاملات التنظيف في جامعتنا.
חינוך, מגדר ואי-שוויון (34259) - ד"ר תניא ציון וולדקס , יעל בוים פיין – ימי חמישי 08:30-12:15 [משוייך לחוג לחינוך]
הקורס נועד לעורר שאלות ולהעניק כלים למחשבה ולפעולה מגדרית ביקורתית כאמצעי להבנה וניתוח של החברה והתרבות - בדגש על הקשרים חינוכיים - כבסיס ליצירת פתרונות צודקים ושוויוניים יותר. הקורס גם יזמן לסטודנטים.ות הזדמנות להתבונן באופן רפלקטיבי בהנחות היסוד המגדריות שמעצבות את חייהם.ן – בעבר, בהווה ובעתיד. הקורס ישמש מעין מעבדה שתאפשר לסטודנטיות.ים לתרגם תאוריה לפרקטיקה ולהיפך, ולרכוש מיומנויות חדשות. כחלק מהלמידה הסטודנטים.ות יעצבו התערבות חינוכית שנועדה להתמודד עם חלק מהאתגרים שזיהו במטרה להציע פתרון יצירתי, מקומי ומעשי.
במהלך הקורס נתמקד בחיבור בין חינוך, חברה ואי-שוויון, תוך התמקדות בהצטלבויות בין מגדר, אתניות, מעמד, ולאום ובזיקות בין ידע ליחסי כוח. נבחן מספר אתגרים שמציבה חשיבה מגדרית ביקורתית לחינוך בישראל כיום, וניעזר במגוון מקרי בוחן כדי להכיר מושגי יסוד, עקרונות ומתודות הלקוחים מסוציולוגיה של החינוך ומתאוריות פמיניסטיות – נלמד ליישם את התאוריה ולזהות את מגבלותיה. ננתח דילמות עקרוניות בעזרת דוגמאות מהתרבות הפופולרית ומסדר היום העכשווי של החברה בישראל, תוך דגש מיוחד על ניסיון חייהם של הסטודנטיות.ים עצמן.ם. בנוסף, במהלך הקורס נערוך היכרות עם פדגוגיות פמיניסטיות, אתיקה של דאגה, ולמידה התייחסותית.
التربية والجندر وعدم المساواة (34259) د. تانيا تسيون فيلديكس، ياعيل بويم باين أيام الخميس الساعة 12:15-08:30
تم تصميم المساق لطرح الأسئلة وتوفير أدوات للتفكير الجندري النقدي والعمل كوسيلة لفهم وتحليل المجتمع والثقافة - مع التركيز على السياق التربوي - كأساس لخلق حلول أكثر إنصافًا ومساواة. سيوفر المساق فرصة للطلاب للتفكير بشكل انعكاسي في الافتراضات الاساسية للنوع الاجتماعي التي بدورها تشكل حياتهم - في الماضي والحاضر والمستقبل. المساق سيكون بمثابة مختبر يسمح للطالبات والطلاب بترجمة النظريات إلى ممارسات والعكس صحيح ، واكتساب مهارات جديدة. كجزء من عملية التعلم سيقوم الطلاب والطالبات بتصميم تدخلات تربوية مصممة لمواجهة بعض التحديات التي اكتشفوها من أجل تقديم حل إبداعي ومحلي وعملي.
سيتم التركيز خلال المساق على العلاقة بين التعليم والمجتمع وعدم المساواة ، بالإضافة إلى التقاطعات بين الجندر والعرق والطبقة والجنسية والصلات بين المعرفة وعلاقات القوة. سوف ندرس عددًا من التحديات التي يفرضها التفكير الجندري النقدي في التعليم في إسرائيل اليوم، وسنستخدم مجموعة متنوعة من الحالات الدراسية للتعرف على المفاهيم والمبادئ والأساليب الأساسية المأخوذة من علم الاجتماع التربوي والنظريات النسوية - سنتعلم لتطبيق النظريات والتعرف على محدداتها. سنقوم بتحليل معضلات مبدئية بمساعدة أمثلة من الثقافة الشعبية والأجندة المعاصرة للمجتمع الإسرائيلي، مع التركيز بشكل خاص على تجارب حياة الطلاب والطالبات أنفسهم. بالإضافة إلى ذلك سنتعرف خلال المساق على التربية النسوية، أخلاقيات الرعاية، ومناهج التعلم العلائقية.
.
This project is co-funded
by the European Union
הפרויקט יצא לפועל בזכות התמיכה הכספית של האיחוד האירופי. תכניו הם באחריות האוניברסיטה העברית בירושלים, ואינם משקפים בהכרח את עמדות האיחוד האירופי.
تم تنفيذ المشروع بتمويل من الاتحاد الأوروبي. المسؤولية على مضامين المشروع تقع على عاتق الجامعة العبرية في القدس, اذ ان المضامين لا تتوافق بالضرورة مع مواقف الاتحاد الأوروبي.
The project was created and maintained with the financial support of the European Union. Its contents are the sole responsibility of the Hebrew University of Jerusalem and do not necessarily reflect the views of the European Union.